اینکوترمز ( Incoterms ) چیست ؟
اینکوترمز ( Incoterms ) به معنی اصطلاحات بین المللی بازرگانی است که از ترکیب سه کلمه ی International Commercial Terms تشکیل شده است، درواقع اینکوترمز تعیینکنندهی هزینه ها و مسئولیت های فی مابین خریدار و فروشنده در معاملات تجاری است که هر دوره توسط اتاق بازرگانی بین الملل مورد بازنگری و باز نشر قرار می گیرد. اینکوترمز اولین بار در سال ۱۹۳۶ تدوین شد، و در تاریخ اول ژانویه ۲۰۱۱ آخرین نسخه آن که به اینکوترمز ۲۰۱۰ موسوم است، منتشر گردیده است.
هدف از اینکوترمز ارائهی مجموعهای از مقررات بینالملل برای تفسیر رایجترین اصطلاحات بازرگانی در تجارت خارجی است که سبب می شود چندگانگی تفسیر این اصطلاحات در کشورهای مختلف از میان برود یا حداقل به میزان قابلتوجهی تقلیل یابد.
از طرفی، اغلب ممکن است خریدار و فروشنده که طرفین قرارداد هستند از روشهای تجاری کشور مربوطه اطلاعی نداشته باشند و این موضوع موجب برداشتهای ناصحیح یا بروز اختلافات، دعاوی حقوقی و درنتیجه تلف شدن وقت و پول شود.
همه چیز درباره ی اینکوترمز
نگاهی مختصر به مراحل مبادله ی بازرگانی بین المللی – مراحل مبادلهی بازرگانی بینالمللی شامل موارد زیر است:
ابتدا کالای موضوع معامله از کشور مبدأ حمل میشود.
به مرز و گمرک مبدأ میرسد.
روی وسیلهی حمل اصلی بارگیری میشود و حملونقل بینالملل انجام میشود.
کالا به مرز و گمرک کشور مقصد میرسد.
کالا ترخیص وارداتی میشود.
تا انبار خریدار در داخل کشور حمل میشود.
برای انجام هر یک از مراحل مبادله ی بازرگانی بین الملل بایستی اصطلاحات بین المللی بازرگانی( اینکوترمز ) را بدانید تا در عقد قراردادهای تجاری دچار سوء تفاهم و مشکلات حقوقی نشوید.
قواعد اینکوترمز:
اول ژانویه ۲۰۱۱ آخرین نسخه ی اینکوترمز که به اینکوترمز ۲۰۱۰ موسوم است، منتشر گردید. اینکوترمز ۲۰۱۰ نسخه ی هشتم و نهایی از اینکوترمزها می باشد، که در ۱۱ قانون تعریف شده و بر مبنای طریقه حمل به دو گروه کلی تقسیم بندی می شوند:
گروه اول؛ این گروه شامل ۷ قانونی است که تمامی طرق حمل را دربر می گیرند.
قواعد EXW ،FCA ،CPT ،CIP ،DAT ،DAP ،DDP به این گروه تعلق دارند. از قواعد مزبور میتوان حتی در مواردی که از حملونقل دریایی استفاده نمیشود نیز استفاده کرد. به هر حال، به خاطر داشته باشید که میتوان این قواعد را حتی در مواردی که از کشتی تنها برای بخشی از جریان حمل استفاده میشود نیز به کار برد.
تحویل کالا درب کارخانه – ذکر نام محل مقرر برای تحویل ( EXW ) : در این روش فروشنده، کالا را در محل تولید و یا انبار کالا به خریدار تحویل می دهد و کلیه مسئولیت ها و هزینه ها، اعم از بارگیری، حمل و نقل، بیمه، گمرک و ریسک خرابی کالا بر عهده خریدار است.
تحویل کالا در نقطه ای معین در کشور مبدأ – ذکر نام محل مقرر برای تحویل ( FCA ) : به معنای این است که فروشنده کالا را پس از ترخیص صادراتی درمحل مقرر به حمل کننده تعیین شده از سوی خریدار تحویل می دهد. با توجه به اینکه محل تحویل کشور خریدار باشد، بارگیری با خریدار است. هزینه حمل و بیمه با خریدار است، همچنین معمولاً و (نه الزاماً) عقد قرارداد حمل و بیمه به عهده خریدار می باشد.
کرایه حمل کالا پرداخت شده – ذکر نام محل مقرر در مقصد ( CPT ) : این قاعده که نوعی حمل مرکب می باشد، براین مفهوم دلالت میکند که فروشنده کالا را تهیه، حمل داخلی و ترخیص صادراتی نموده ، هزینه های ترخیص صادراتی را خود پرداخت میکند . بعلاوه حمل کننده کالا تا مقصد نهائی را انتخاب، قرارداد حمل را منعقد و کرایه را تا محل مشخص در قرارداد بعنوان مقصد نهائی پرداخت مینماید. ریسک و مسئولیت فروشنده زمانی که کالا را تحویل اولین حمل کننده می دهد خاتمه می یابد. همچنین پرداخت هزینه بیمه و عقد قرارداد بازرسی با خریدار است.
کرایه و بیمه حمل کالا پرداخت شده – ذکر نام محل مقرر در مقصد ( CIP ) : این قاعده از اینکوترمز بدین معنی است که فروشنده کالا را با اخذ مجوزهای صادراتی ازکشور خود و ترخیص صادراتی، به حمل کننده ای که منتخب خود اوست و خود با آن حمل کننده قرارداد حمل منعقد کرده تحویل میدهد بعلاوه کرایه حمل کالا تا مقصد را پرداخت کرده و کالا را تا مقصد بیمه نموده ، هزینه بیمه را هم پرداخت می نماید .
تحویل کالا در پایانه کشور مقصد – ذکر نام پایانه در بندر یا در محل مقرر در مقصد ( DAT ) : این اصطلاح بدین معنی است که فروشنده تمام هزینه های حمل ونقل (هزینه صادرات، حمل، تخلیه از حامل اصلی در بندر مقصد و هزینه های بندر مقصد) و فرض قبول تمامی ریسک ها تا پایانه مقصد را عهده دار میشود. پایانه می تواند بندر، فرودگاه، و مکان تبادل کالا تلقی گردد. ضمن اینکه حقوق ورودی، مالیات و هزینه های گمرکی برعهده خریدار می باشد.
تحویل کالا در نقطهای معین در کشور مقصد – ذکر نام محل مقرر در مقصد ( DAP ) : این اصطلاح می تواند برای تمامی حالات حمل و نقل استفاده شود، و یا در فرآیندی که در آن بیش از یک حالت حمل ونقل وجود داشته باشد. فروشنده مسئول هماهنگی حمل و تحویل کالا، آماده سازی جهت انجام تخلیه بار از وسیله نقلیه، در محل مورد توافق می باشد. در این روش پرداخت مالیات و پوشش بیمه بر عهده فروشنده نمی باشد.
تحویل کالا در مقصد با پرداخت حقوق و عوارض گمرکی – ذکر نام محل مقرر در مقصد (DDP ) : فروشنده مسئول تحویل کالا در محل قید شده در کشور خریدار است، و پرداخت تمامی هزینه های انتقال کالا به مقصد از جمله حقوق ورودی و مالیات بر عهده وی می باشد. این ترم حداکثر تعهدات در فروشنده و حداقل تعهدات در خریدار را در بر می گیرد
گروه دوم؛ این گروه شامل ۴ قانونی است که راه های آبی دریایی و داخلی (درون کشوری) را پوشش می دهند. طبق آن، نقطهی تحویل و محلی که کالا از آنجا برای فروش حمل میشود، بندر است.
قواعد CIF ،CFR ،FOB ،FAS به این گروه تعلق دارند.
تحویل کالا در کنار کشتی – ذکر نام بندر مقرر برای بارگیری ( FAS ) : محل خاتمه ریسک فروشنده کنار کشتی در بندر است. مسئولیت عقد و پرداخت هزینه حمل، بیمه و بازرسی به عهده خریدار است.
تحویل کالا روی عرشهی کشتی – ذکر نام بندر مقرر برای بارگیری ( FOB ) : فروشنده وقتی کالا را از روی نرده کشتی عبور داد ریسک خود را خاتمه دادهاست. هزینه حمل و بیمه با خریدار است. عقد قرارداد حمل از بندر تحویل و بیمه و بازرسی با خریدار است.
قیمت کالا و کرایهی حمل تا بندر مقصد – ذکر نام بندر مقصد ( CFR ) : فروشنده باید هزینهها و کرایه حمل مورد نیاز برای آوردن کالا به بندر مقصد تعیین شده را بپردازد، ولی مسوولیت فقدان یا خسارت وارده به کالا همچنین هر گونه مخارج اضافی ناشی از حوادث بعد از تحویل روی عرشه، از زمانی که کالا از نرده کشتی در بندر بارگیری میگذرد از فروشنده به خریدار منتقل میشود. اصطلاح CFR فروشنده را ملزم می سازد که کالا را برای صدور ترخیص کند. این اصطلاح را فقط برای حمل دریایی و آب راه داخلی میتوان به کار برده در مواقعی که نرده کشتی کاربرد عملی نداشته باشد.
قیمت کالا، بیمه و کرایهی حمل تا بندر مقصد – ذکر نام بندر مقصد ( CIF) : در این روش کالا وقتی از روی نرده کشتی بارگیری می شود، مسئولیت فروشنده خاتمه مییابد. ضمن اینکه هزینه حمل و بیمه و عقد قرارداد آن ها با فروشنده می باشد.